Şanzıman sistemi, senkomeçler, vites muhafaza kutusu ve contalardan oluşan motordan aldığı gücü çeşitli dişli sistemleri yardımıyla aracın tekerleklerine ileten parçalardan oluşmaktadır. Bu parçalar çeşitli kullanım hataları nedeni ile arıza vermektedir. Şanzıman sistemi manuel ve otomatik olarak ikiye ayrılmaktadır. Manuel şanzımanın en çok bozulan parçalarından biri de şanzıman dişlisidir.
Şanzıman sistemi arızası neden olur ve nasıl anlaşılır?
Şanzıman dişleri kırılması ve dişlilerin dağılması gibi arızalar son derece kolay bir şekilde anlaşılabilir. Bu tarz arızalarda vites çok zor değiştirilir ya da vites kutusundan ciddi sesler gelebilir. Bu arızanın giderilmemesi durumunda araç hareket edemez hale gelir. Araçta titreme, vites değiştirirken zorlanma gibi durumlarda şanzıman sistemi kutusu açılarak parçalar kontrol edilmelidir.
Teknik bilginiz yeterli değilse şanzıman dişlisi değiştirmek sizin için oldukça zor bir hal alabilir. Vites kutusunun içinde birbirine geçmiş halde birçok parça mevcuttur ve dişliler bu parçalara entegre edilmiş halde bulunurlar. Bu parçaları dağıtıp yeniden toplamak ise oldukça zor bir uğraştır.
Şanzıman kutusu içinde birçok dişli bulunmaktadır. Bu dişliler geri vites ve vites dişlileridir. Şanzıman sistemi zamanla yağ azalması ya da kullanım hataları nedeni ile hasar görmeleri durumunda değişime ihtiyaç duyarlar.
Sistemden aldığı hareketleri prizdirekt mili sayesinde daimi olarak iştirak dişlisine iletir. Grup mili ise bunların arasına kaynaşmış haldedir. Grup mili dişlileri de çıkış mili üzerindeki dişlerle birbirine bağlıdırlar. Senkromeçlerin görevi dişlilerin zarar görmesini engellemekle birlikte dişlilerin sessiz bir şekilde çalışmasını sağlamaktır.
Avare dişlisi aracın geri vites mekanizmasının çalışmasını sağlar. Grup mili üzerinden iletilen hareketi değiştirerek çıkış mili geri vites dişlisi üzerine aktarır. Avare dişli giriş ve çıkış dişlileri arasına geçişler yapar ve bu geçişler sayesinde araç geri viteste çalışır.
Vites sisteminin çalışması biraz karmaşık bir yapıya sahip olduğu için yeterli teknik donanıma sahip olmadan vites kutusunu açmak doğru olmayabilir. Bu durumda profesyonel yardım almak gerekebilir.
Eğer arıza, şanzıman kutusuna bağlı balata dişlileriyle alakalıysa bu sorun düzeltilerek hallolabilir. Fakat aşınmalar ve yıpranmalar çok fazlaysa şanzıman kutusunun yenilenmesi gerekir. Otomatik vitesli şanzımanların değişimi manuel vitesli şanzımanlarla kıyaslanacak olursa daha pahalıdır. Bu tarz değişim ihtiyaçları duyulmaması için şanzıman bakımı doğru zaman aralıklarında yaptırılmalı ve ihmal edilmemelidir.